بازار سرمایه نیازمند اصلاحات است

به گزارش صدای‌بورس، همایش «تامین مالی تولید از بنگاه داری به بنگاه سازی» با حضور رئیس مجلس شورای اسلامی، وزیر اقتصاد،رئیس بانک مرکزی و مدیر عامل بانک ملی و جمعی از مدیران بانکی در محل ادارات مرکزی بانک ملی ایران برگزارشد.

عبدالناصر همتی، وزیر امور اقتصاد و دارایی با بیان اینکه رشد اقتصادی ما در سال‌های گذشته بیش از سه درصد نبوده است، گفت: شرایط نا اطمینان در اقتصاد نخستین لطمه را به تولید و اقتصاد می زند؛ بنایراین باید نااطمینانی را کوتاه کنیم و اثر آن را بر تولید کاهش دهیم.

وی با یادآوری اینکه با تورم بالایی در کشور روبه‌رو هستیم، ادامه‌داد: با ساختار نامناسب اقتصادی موجود، با توقف تورم، رشد متوقف می شود و با شروع رشد، تورم ایجاد می شود؛ در حالی که با اصلاحات می‌توان این مساله را درست کرد.

وزیر اقتصاد اضافه‌ کرد: مجلس سال گذشته قانون خوبی برای رفع مشکل و تامین مالی تولید تصویب کرد، تا پیش از آن فشار به بانک ها و تامین مالی از این طریق بود، اما اگر راهکارهایی که در قانون پیش‌بینی شده را به‌طور جدی دنبال کنیم، می توانیم به موفقیت های زیادی برسیم.

وی ادامه‌ داد:‌ ما تاکنون نتوانسته‌ایم از ابرازها و سرمایه های در اختیار خود به خوبی استقاده کنیم، سرمایه فیزیکی و نهادی بسیار مهم است، قانون یاد شده همه اینها را دیده است که فشار به سیستم بانکی را کاهش خواهد داد، اما همچنان سیستم بانکی عامل برتر در تامین مالی خواهد بود.

همتی گفت: این قانون اختیار کامل به شورای تامین مالی داده است و اگر بتوانیم ابزارهای لازم را طراحی کنیم، گام های خوبی برداشته خواهد شد.

وی بیان‌ داشت: در سه ماه گذشته در وزارتخانه که این شورا را تشکیل دادیم، مصوبات خوبی در خصوص صندوق پروژه یا شیوه‌نامه سرمایه گذاری بالادستی نفت و گاز، زنجیره مالی تامین کالا و ... داشتیم که همگی مهم است و در عمل خواهیم دید همه اینها می‌توانند بخشی از مشکلات تامین مالی را حل کنند.

وزیر اقتصاد خاطرنشان کرد: برای خروج از رشد اقتصادی پایین و تنگنای مالی، در ستاد اقتصادی دولت مقرر شد که اقداماتی فراتر از نقدینگی پیش بینی شده بتوان گشایشی برای بخش های مولد و پیشران اقتصاد تعریف کرد تا تولید تهییج شود.

بنگاه داری بانک‌ها امسال باید تمام شود

وی با تاکید بر اینکه بنگاه داری بانک ها امسال باید تمام شود، گفت: درباره بانک های دولتی نظارت می‌کنیم تا امسال این پرونده بسته شود، بانک مرکزی هم نظارت کند تا بر اساس تکلیف قانون برنامه هفتم بانک ها از بنگاهداری خارج شوند.

همتی با بیان اینکه برای تشویق بانک ها به خروج از بنگاهداری تمهیداتی در نظر گرفته شده است، بیان‌داشت: منابع حاصل از خروج از بنگاهداری برای بخش های پیشران سود آور به کار برده خواهد شد و مدل کسب و کار بانک ها باید تغییر کند.

وزیر امور اقتصادی و دارایی اضافه‌کرد: این نوید را می‌دهم که قانون تامین مالی تولید را به عنوان اصل و پایه خروج از تامین مالی تورمی در دستور کار قرار داده ایم.

وی گفت: هدف ما این است که از تله رشد میانگین سه درصد سه دهه گذشته خارج شویم، اما نه با رشد تورمی.

۱۱۰۰ همت سرمایه برای کفایت سرمایه ۸ درصدی بانک‌ها لازم است

در ادامه، محمدرضا فرزین رئیس کل بانک مرکزی در همایش با بیان اینکه تامین مالی از بنگاهداری به بنگاه‌سازی د دستور کار قرار دارد، گفت: امروز با توجه به این‌که در شرایط جدید و دولت جدید قرار داریم باید برنامه‌های ویژه‌ای در راستای تامین مالی فراهم شود.

فرزین ادامه داد: از آنجایی که نرخ رشد ۸ درصدی در برنامه هفتم توسعه هدف‌گذاری شده اما در سال‌های گذشته این نرخ ۴ الی ۵ درصد بوده است و امروز تامین مالی معضل اصلی رشد اقتصادی بوده و به تنگنای اقتصادی کشور تبدیل شده است. مساله اصلی ما رشد پایدار با تامین مالی پایدار است.

رئیس کل بانک مرکزی خاطر نشان کرد: امروز ۹۲ درصد از تامین مالی از سوی شبکه بانکی و نظام پولی فراهم می‌شود و تنها هفت درصد آن از سوی بازار سرمایه و یک درصد از سوی دیگر بخش‌های اقتصادی است بنابراین نظام بانکی همیشه سهم بسیار بالایی در تامین مالی داشته و این نشان می‌دهد که دیگر بخش‌های اقتصادی کار خود را به درستی انجام ندادند.

فرزین در رابطه با مسائل مربوط به تامین مالی اظهار کرد: در ابتدای امر نظام مالی باید از استانداردهای لازم برخوردار باشد تا بتوان انتظار تامین مالی استاندارد داشت اگر بانک‌ها ناتراز باشند و کفایت سرمایه نداشته، تامین مالی تورم‌زا می‌شود، بنابراین نباید تامین مالی متکی به منابع بانک مرکزی باشد بلکه باید تامین مالی غیرتورمی صورت بگیرد.

وی ادامه داد: تامین مالی از سوی نظام پولی کاری ندارد اما منجر به تورم می‌شود و ما را وارد چرخه‌های تورم‌زا می‌کند. از سوی دیگر نظام مالی کشور به تامین مالی بانکی متمرکز شده و شبکه بانکی نیز خود امروز دچار بحران است. در شش ماهه گذشته حدود ۱۲۰۰ همت خلق نقدینگی صورت گرفته که نزدیک به ۶۵۰ همت آن برای بخش تولید بوده که معادل کمی بیشتر از ۵۰ درصد می‌شود و این در حالی است که تامین مالی بخش تولید باید حدود ۶۵ تا ۷۰ درصد باشد.این موضوع نشان می‌دهد که فشار تامین مالی از سوی دولت به شبکه بانکی به دلیل کسری بودجه وارد می‌شود.

رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به سهم شبکه بانکی از تامین مالی بخش‌های مردمی اظهار کرد: در سال‌های گذشته تامین مالی بخش‌های مردمی نزدیک به ۱۳ الی ۱۴ درصد بود در حالی که امروز به ۲۳ درصد رسیده است که نشان می‌دهد سهم دولت و وظیفه اجتماعی دولت برعهده نظام بانکی کشور موکول شده است.

فرزین بیان کرد: در بحث ناترازی بانک‌ها طبق آخرین آمار اگر بخواهیم کفایت سرمایه بانک‌ها را به هشت درصد برسانیم ۱۱۰۰ همت سرمایه نیاز است و این در حالی است که امروز کفایت سرمایه بانک‌ها منفی یک درصد است و این در حالی است که اگر بخواهیم تنها ناترازی میان شبکه بانکی را که ناشی از اضافه برداشت بانک‌ها است را حل کنیم به ۴۷۰ همت سرمایه و با اضافه برداشت بانک‌ها به ۷۵۰ همت سرمایه نیاز است.

وی اضافه کرد: بنابراین نظام بانکی ما امروز خود برای تامین مالی دچار ناترازی است و ما مکلف هستیم در ابتدا این ناترازی را اصلاح کنیم. برای مثال امروز بانک‌های غیردولتی نزدیک به ۷۰۰ همت عدم کفایت سرمایه دارند و حدود ۳۱۰ همت نیز به بانک‌های دولتی غیرتجاری مربوط می‌شود. به بیان دیگر امروز ۱۴ بانک ما زیان انباشته دارند.

این سیاست‌گذار پولی ادامه داد: امروز باید ابتدا مطالبات بانک‌ها از دولت تعیین تکلیف شود. بخش دیگری از مشکلات مربوط به تسهیلات تکلیفی است. ما با این تسهیلات مخالف نیستیم اما با اعداد آن به دلیل پیش‌بینی نشدن منابع آن مخالف هستیم. برای امثال قرار شد ۱۵۰۰ همت خلق پول جدید صورت گیرد که با تمام تلاش‌ها ۱۱۰۰ همت را می‌توان تامین کرد و حدود ۴۰۰ همت آن کسری دارد.

فرزین اظهار کرد: موضوع دیگر غیرتخصصی بودن بانک‌ها است. در هیچ جای دنیا بانک‌ها به اصطلاحی کارهای عمومی را انجام نمی‌دهند با این حال در قانون جدید بانک مرکزی ظرفیت‌های خوبی پیش‌بینی شده تا مشکلات ما به ویژه در حوزه نظارت در شبکه بانکی حل شود.

وی تاکید کرد: اگر می‌خواهیم در کشور به توسعه برسیم و به عبارتی توسعه رخ دهد باید بانک توسعه‌ای ایجاد شود، چرا که این بانک‌های توسعه‌ای هستند که بنگاه‌سازی می‌کنند.

رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: ما به عنوان بانک مرکزی خروج بانک‌ها از بنگاه‌داری را در چارچوب بانک‌های مشخص پیگیری می‌کنیم. همچنین برای تحقق کفایت سرمایه ۸درصدی بانک‌های خصوصی برنامه ریزی داریم و اگر کفایت سرمایه این بانک‌ها اصلاح نشود و این بانک‌ها به صورت ناتراز باقی بمانند منحل می‌شوند.

فرزین اظهار کرد: با توجه به موارد و ابزارهایی که هم در قانون برنامه هفتم توسعه و هم در قانون بودجه پیش‌بینی شده می‌توانیم بسیاری از ناترازی‌ها را در این حوزه تامین و برطرف کنیم.

با این وضع بورس اعتماد مردم جلب نمی‌شود

در ادامه محمد باقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: باید همه در کشور برای خلق ثروت جدید توام با ارزش آفرینی تلاش کنیم و اینکه خلق ثروت در بستر عدالت و اشتغال و پیشرفت باشد و تولید را محور خودش قرار دهد.

رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: حجم ارز زیادی از کشور خارج می‌شود، در همین راستا پول شرکت‌های مشاوره و ساخت و ساز نیز از بین می‌رود. مردم باید به مسئولین اعتماد کنند. با وضعیت فعلی بورس اعتماد مردم را نمی‌توان به دست آورد. بازار سرمایه می‌بایست اصلاح شود که بانک ها می توانند این کار را انجام دهند.

رئیس مجلس خطاب به همتی وزیر اقتصاد گفت: این جلسات به زودی و تا دو ماه آینده تکرار شود و حداقل به گفت و گوی تخصصی در مجلس به عنوان سیاست گذار با جمع دوستان در عرصه پولی و سرمایه گذاران و بانکی منجر شود تا بتوان نکات مطرح شده در بودجه ۱۴۰۴ مورد توجه قرار گیرد.

قالیباف در ادامه بیان کرد: باید همه در کشور برای خلق ثروت جدید توام با ارزش آفرینی تلاش کنیم و اینکه خلق ثروت در بستر عدالت و اشتغال و پیشرفت باشد و تولید را محور خودش قرار دهد. پس این هدف واحدی برای همه ما اعم از مردم و روسای قوا باشد تا هم افزایی اتفاق افتد.

وی ادامه داد: هیچ شکی نیست که نظام بانکی کشور خلاصه یک بخشی از اقتصاد کلان کشور است. امروز بانک‌ها ۹۲ درصد در سرمایه‌گذاری‌ها نقش دارند و در صورت حل موضوع سرمایه‌گذاری خارجی و بازگشت به گذشته سهم آن ۶ تا ۷ درصد است. زمانی که می‌گوییم وقتی سرمایه گذاری خارجی بیاید همه ما را نجات می‌دهد، باید بگویم که من مخالف با سرمایه گذاری خارجی نیستم بلکه طرفدار آن هستم اما شرط عقل برداشتن موانعی است که خودمان ایجاد کردیم.

قالیباف تاکید کرد: موضوع بانک‌ها بسیار مهم و کلیدی است به همین دلیل به نظر من نظام بانکی هم در موفقیت و هم در عدم موفقیت پیشتاز است. این نقش نظام بانکی است که باید باید به آن توجه کنیم. البته باید یه موضوع کسری بودجه هم توجه شود چون بعضا دولت تکالیف مالایطاق را بر بانک‌ها تحمیل می‌کند.

رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: در جلسه اخیر در شورای عالی اقتصاد در رابطه با بودجه ۱۴۰۴ و افزایش هزینه‌ها بعضا از محل اوراق صحبت کردم که حتما یکی از عامل‌های اختلال در نظام بانکی است و هیچ بحثی هم نیست، ولی بپذیریم خلق پول و نقدینگی بی هدف یا بدون کنترل در دست نظام بانکی نیز مشکلات و مسائل خودش را دارد.

وی یادآور شد: در مجلس یازدهم وعده حرکت به سمت تحول در حوزه اقتصاد را دادیم؛ مجلس یازدهم این تحول را با دقت و با خرد جمعی و با جمع سپاری انجام داد و برای کارهای به زمین مانده و کلیدی تصمیم گرفت، البته ادعایی هم نداریم که تصمیمات ما همگی درست و قطعی است.

قالیباف بیان کرد: آماده هستیم جاهایی که در قانون برنامه و در قانون‌های دائمی اشکال وجود دارد، در کمترین زمان ممکن اصلاح کنیم. برای مثال، ما در مجلس یک تصمیمی در رابطه با یک موضوع مالیاتی گرفتیم و بعد فهمیدیم که اشتباه کردیم و در کمتر از ۴۵ روز آن قانون را مجددا اصلاح کردیم.

رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: البته باید قوانین اجرا شود تا بعد بفهمیم اشکال دارد یا خیر تا آن را اصلاح کنیم، نمی‌شود که ما با خرد جمعی قانون بنویسیم و بعد بگوییم که ما این را قبول نداریم.

وی گفت: به هر حال در قانون بانک مرکزی ما به بانک مرکزی به عنوان سیاست‌گذار اعم از مدیریت بانک مرکزی در حوزه نهادی تا بخش‌های مختلف، اقتدار را بازگرداندیم. باید حرف بانک مرکزی در حوزه سیاست‌های پولی برای بانک، بنگاه، بازار و عموم مردم اعتبار داشته باشد و طبیعتا این سیاست گذاری در حوزه پولی مخصوصاً در حوزه نظارتی باید مؤثر باشد. ‌

وی با اشاره به قانون برنامه هفتم اظهار کرد: در فصل سوم ماده ۸ قانون برنامه هفتم تکالیف قانونی روشن شده است؛ این قانون در ۱۲ تیر ابلاغ شده که وظیفه بانک های دولتی و خصوصی ارائه گزارش خود درباره ترازنامه‌ها به بانک مرکزی بود تا بانک مرکزی در فرصت دو ماهه آن را بررسی کرده و طبق جدول ۷ کار را پیش ببرد. امروز کدام بانک دولتی و خصوصی در دو ماه قبل این گزارش را به بانک مرکزی داده است، آیا بانک مرکزی چنین گزارشی را بررسی کرده و پاسخ داده است؟

قالیباف با بیان اینکه باید در این زمان سامانه ای در بانک مرکزی درباره دارایی های ثابت‌ بانک‌ها تشکیل می‌شد، گفت: این دارایی های ثابت باعث بروز مشکلاتی شده از جمله اینکه باید بانک ها با ۴۰ درصد نقدینگی جور ۱۰۰ درصد نقدینگی با این تورم را کشیده و ارزش پول ملی را حفظ کنند که جزء محالات است.

رییس مجلس با بیان اینکه در برنامه افزایش سرمایه بانک ها هدف گذاری شده است، گفت: باید این کار را ظرف سال اول و دوم برنامه حل و فصل کنیم که قانون این مسیر را مشخص کرده است. وزیر اقتصاد درباره بانک های دولتی و رییس بانک مرکزی درباره بانک های خصوصی مسئولیت دارند. همه ما هم موظف هستیم که با کمک هم این کار را پیش ببریم.

وی تاکید کرد: البته اگر اشکالی در اجرا وجود داشته باشد وظیفه همه کمک و فراهم کردن بستر است. ‌البته از بخشی از معذورات شما مطلع هستم که از جمله آن تکالیف مالایطاق در حوزه مسکن، کشاورزی و بخش های مختلف است.

رئیس مجلس با اشاره به صحبت های رییس بانک مرکزی درباره تسهیلات بانکی گفت: خطاب رییس بانک مرکزی به مجلس بود که مجلس این تکالیف را تعیین می‌کند منتها به نظرم ابتدا باید به این سوال پاسخ داد که چه کسی ادبیات تسهیلات بانکی را ایجاد کرد و کجای قانون تسهیلات تکلیفی وجود دارد؟

وی توضیح داد: فشاری روی سیستم بانکی است که برای شما تبعات درست می‌کند؛ زورتان به بخش دولتی نمی رسد که تکلیف مالایطاق تحمیل نکند به خاطر همین بندی به نام تسهیلات تکلیفی پیدا کردید؛ در این رابطه قانون را بررسی کردم که تسهیلات تکلیفی تنها یک جا برای توجیه تبصره ۸ بودجه ۱۴۰۳ به جای ماده ۱۴ بحث مربوط به یارانه ها برای یارانه گندم آمده و جای دیگری وجود ندارد بعد تسهیلات تکلیفی تبدیل به تابلوی دوستان در بانک شده است. وقتی درد واقعی شما درک نمی شود، شما با نسخه توجیه المسائل به دنبال این هستید که از خیلی مجموعه ها شانه خالی کرده و عبور کنید.

وی بیان کرد: بانک باید مثل یک شرکت با سود و زیانش اداره شود و نمی شود که همیشه زیان ده باشد و باید این را حل کنیم؛ اولین وظیفه به دوش‌ بانک این است که به موضوعات اقتصادی نگاه کرده و اعتبار سنجی کند و به فعالیتی پول دهد که مولد است. حال سوال این است که آیا مسکن مولد نیست؟ اگر مولد نیست چرا در کارهای بنگاهی‌تان مسکن می سازید. دلیل روشن است بانک ها می خواهند با این کار جاهایی که تورم شما را نفله می‌کند را جبران کنید؛ هر چه هم فشار به بانک ها می آوریم که بنگاه داری نکنید باز این کار را انجام دهید چون می‌خواهید تورم را جبران کنید.

رئیس مجلس با اشاره به اهمیت بانک ها گفت: بانک ها تورم درست کرده و بعد گرفتار تورم شده و بعد دو مرتبه باید تورم را رفع کنند؛ باید از این شرایط خارج شویم که با کمک شما در بانک ها شدنی است. شما پیشتازان این عرصه هستید که از این دور باطل خارج شویم.

قالیباف گفت: آیا می دانید چه حجم ارزی از کشور خارج می شود؟ درد اینجاست که پول و شرکت های مشاوره و ساخت و ساز و نیروی انسانی با پول ما در جاهای دیگر می روند. باید کاری کنیم که این ها نروند و افرادی که به دلیل بی اعتمادی، پول را تبدیل به دارایی‌ ثابت و ارز و طلا کرده و حبس کردند آن ها را آزاد کنند. فقط باید اعتماد سازی شود و مردم اعتماد کنند.